مهندسی فقط به معنای طراحی و اجرای پروژه‌ها نیست، بلکه نظارت بر اجرا نیز در این شغل اهمیت بسیار زیادی دارد. از این رو تعدادی از پذیرفته‌شدگان رشته مهندسی، با تهیه کتابهای مختلفی از مجموعه کتب مهندسی، مثال کتاب مهندس ناظر خبره، در گرایش مهندس ناظر آزمون داده و بعد از پذیرش در آن فعالیت می‌کنند.
مهندس ناظر، در واقع همان مهندس ناظر ساختمان است. این رشته با بسیاری از رشته‌های مرتبط با سازه‌ها مانند عمران، معماری و… در ارتباط است؛ اما فراتر از این رشته‌ها است. برای درک این ارتباط ابتدا باید دید مهندس ناظر ساختمان کیست؟ و چه تفاوتی با مهندس اجرا دارد و شامل چه مشاغلی است؟
مهندس ناظر ساختمان کیست؟
مهندس ناظر ساختمان شخصی است حقیقی یا حقوقی که پس از شرکت در آزمون نظارت نظام مهندسی و قبولی در آن صاحب پروانه اشتغال به‌کار میشود که می‌تواند مسئولیت نظارت بر اجرای صحیح ساختمان را در حوزه پروانه کسب خود برعهده گیرد .
مهندس ناظر (Supervisor Engineer) مهندسی است مقیم در محل کارگاه که حضور او برای پاسخگویی به نیاز تمامی کارکنان بسیار ضروری است تا مشکلات پیش رو را به خوبی مدیریت کند .
مهندسین ناظر به گونه ای پل ارتباطی بین مدیریت و نیروی کار انسانی محسوب میشوند ، بایستی بر تمامی مراحل پروژه نظارت دقیق داشته باشند و پس از پایان هر مرحله گزارش مربوطه را به محل صدور پروانه ساخت سازه (شهرداری) ارجاع دهند .
برای شرکت در آزمون نظام مهندسی متقاضیان بایستی چندین سال پس از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه خود، در این آزمون شرکت کنند تا مجوزهای لازم را دریافت کنند .
کسانی که در آزمون اول نظام مهندسی قبولی کسب کنند پروانه ی پایه شماره 3 به آنها تعلق میگیرد که به نوعی پایین ترین سطح مدارک است . برای گرفتن پایه های یک و دو میتوانند در آزمون های مربوطه شرکت کنند و مدارک سطح بالاتر را دریافت کنند .
برای حضور در آزمون نظام مهندسی دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی، لازم است و باید با رشته های مهندسی ساختمان مرتبط باشد .
مهندس ناظر باید در یکی از رشته های مهندسی مثل : معماری ، ساختمان ، عمران و … پروانه نظام مهندسی خود را کسب کند ، مهندسین ناظر میتوانند در حیطه های کاری مختلفی فعالیت خود را آغاز کنند که برخی از آنها به نام : ناظر برق کشی ساختمان ، ناظر گازکشی، ناظر ایمنی و …. هستند.
مفهوم نظارت چیست ؟
به مجموعه خدماتی گفته میشود ، که برای اطمینان حاصل کردن از منطبق بودن تمامی عملیات تاسیساتی و ساختمانی با قوانین فنی و نقشه هایی که مهندسین مشاور انجام دادند، صورت پذیرد.
نظارت بر ساختمان شامل چند بخش است؟
نظارت بر ساختمان در 4 بخش اصلی انجام میشود که شامل : معماری ، سازه ، تاسیسات برقی و تاسیسات مکانیکی است .
برای هر پروژه ساختمانی مهندسین ناظر توسط خود سازمان نظام مهندسی تعیین میشوند که باتوجه به اهمیت پروژه و متراژ آن تقسیم بندی صورت خواهد گرفت .
تقسیم بندی مهندس ناظر خبره:
مهندسین ناظر برای حضور در محل پروژه به دو صورت تقسیم بندی میشوند تک ناظره یا چهارناظره .
در پروژه هایی که نیاز به حضور یک ناظر است متراژ آنها کم است و مهندس ناظر سازه بایستی نظارت بر 4 اصل را به خوبی انجام دهد که به توانایی مهندس بستگی دارد .
پروژه های چهار ناظره پروژه هایی هستند که متراژ بالایی دارند و با توجه به صلاحدید سازمان نظام مهندسی، نیاز به حضور چهار ناظر در محل اجرای پروژه است که هر ناظر باید در یکی از بخش های سازه ، معماری ، تاسیسات مکانیکی و برقی فعالیت داشته باشد . در پروژه های چهار ناظره یک شخص بعنوان ناظر هماهنگ کننده (سرناظر ) حضور دارد که وظیفه ی آن هماهنگی و نظارت بر دیگر ناظران است ، سر ناظر بایستی حتما ناظر معماری یا عمران باشد .
مهارت‌های یک مهندس ناظر خبره:
مهارت هایی که دارا بودن آن برای مهندس ناظر ضروری است :
- توانایی خواندن نقشه
- تسلط کافی با حق و حقوق مهندسی
- داشتن مهارت در کار با PC و اینترنت
- تسلط بر اصل اجرایی ساختمان و منطبق بودن آن با ضوابط
- آشنایی با قوانین نشریات برنامه و بودجه و قوانین ملی ساختمان
- دارا بودن روابط ارتباطی خوب و موثر
تفاوت مهندس ناظر و مهندس خبره:
مهندس ناظر به طور معمول وظیفه ی نظارت را دارد ، حتی امکان دارد به کار اجرا نیز نظارت داشته باشد اما هیچگونه وظیفه ای در مقابل اجرای پروژه ندارد ، او تمامی اطلاعات خود را در اختیار مجری پروژه قرار می‌دهد تا در پیشبرد پروژه کمک کند . مهندس ناظر برای جلوگیری از هرگونه خطا و تخلف بایستی به طور کامل بر کار مجری نظارت داشته باشد ، در صورت بروز هرگونه مشکل یا خطا مهندس ناظر نیز به گونه ای مقصر است .
هنگامی که پروانه ساخت برای شروع به کار ساختمانی از طرف شهرداری دریافت میشود، مسئولیت کاری مهندس ناظر شروع میشود و در قسمت های مختلفی از پروژه کارآمد است .
خدمات مهندس ناظر پس از بستن قرارداد مابین صاحب ملک و ناظر شروع میشود .
وظایف مهندس ناظر خبره:
- برنامه ریزی برای مراحل کار و سازماندهی آنها
- بررسی نقشه های عملیاتی سازی و کنترل اجرای آن
- تاکید و رعایت برای اصول ایمنی در محیط کارگاه
- هماهنگی لازم برای گرفتن مجوزهای مربوطه ساخت و ساز
- بررسی زمین و انجام خاکبرداری
- توجه به اجرای صحیح عملیات منطبق با نقشه
- بررسی مسائل مربوط به قالب بندی
- آرماتوربندی و فونداسیون
- نظارت برای بتن بریزی در همه ی بخش های سازه
- کنترل و بررسی کیفیت تمامی مصالح ساختمانی
- کنترل بر اجرای صحیح تاسیسات ساختمانی
- امتحان کیفیت مصالح ساختمانی
- استفاده از طرح های اجرایی مقرون به صرفه
- مشاوره و نظارت کامل در عملیات ساخت
مهندسین ناظری که به تازگی پروانه خود را کسب کرده اند و تجربه ی کافی را ندارد ، میتوانند از کتاب های معتبر و مربوط به کارشان، نظیر کتاب همراه ناظر ساختمان، استفاده کنند تا بهتر با کار نظارت آشنا شوند .
مهندسین ناظر با بررسی و خواندن کتاب های مربوطه میتوانند از تمامی مسائل ، مشکلات و چالش هایی که امکان دارد آنها را در حین کار درگیر کند آگاه شوند و راه حلی مناسبی برا مقابله پیدا کنند .
باتوجه به وظایف مهمی که مهندس ناظر ساختمان دارد بایستی دانش فنی خود را مرتبا بروز کند تا در چالش هایی که حین کار بوجود می آید برخورد مناسبی داشته باشد و پاسخگوی نیاز کارکنان باشد .
مهندسین ناظر ساختمان نقش مهمی در صنعت عمران کشور دارند همچنین در آبادانی و توسعه سهم قابل توجهی دارند .
وظیفه ی مهندس ناظر فقط نظارت بر نحوه ی صحیح اجرای پروژه نیست بلکه بیشتر از هر فرد دیگری مسئول برآورد کردن بهترین نتیجه از سازه در حال ساخت برای استفاده در سالهای متعدد را دارد .
مهندسین ناظر بایستی با انواع مشخصه های ساخت و ساز آشنایی کامل را داشته باشند .
سلام، این کتاب بسیار عالی هست و مناسب برای مهندسین ناظر ساختمان