مفهوم نظارت چیست؟
ناظر به کسی گفته میشود که تماشاگر و نظاره گر کاری باشد که از پیش تعیین شده است.
نظارت فعالیتی دائم است که در حوزه های سطحی، کارهای مدیریت را انجام میدهد، ارزیابی و نظارت از ابزارهای عملکرد مدیریت هستند که فعالیت های مجموعه را کنترل می‌کنند و سبب ارتقای کیفیت کسب وکار می‌شوند .
نظارت جامع باعث میشود مشکلاتی که در طول پروژه امکان بروز آنها است به سرعت تشخیص داده شده، مورد بررسی قرار گیرد و به آسانی حل شوند .
در بحث نظارت ، مهندسینی که نقش نظارت بر پروژه را دارند با چالش ها و مشکلات گوناگونی مواجه می‌شوند و فقط با آگاه بودن و دانش های خاص خود میتوانند با آنها مواجه شوند و به حل آنها بپردازند. که در کتاب همراه ناظر ساختمان، به طور گسترده به این موضوع پرداخته شده است.
از مهمترین خدماتی که مهندس ناظر بایستی انجام دهد، اطمینان داشتن از اینکه عملیات در حال ساخت دقیقا مطابق با نقشه ها و اصول فنی باشد .
مهندس ناظر کیست؟
مهندس ناظر کسی است که عملیات ساخت و ساز ساختمان را بطور کلی تحت کنترل و نظارت دارد.
مدرک مهندس ناظر هر ساختمان چه باید باشد؟
مهندسین ناظر برای هر ساختمان، براساس نوع مدرکی که دارند، تعیین می‌شوند.
ساختمان تا دو طبقه = مدرک پایه سه
ساختمان تا طول 5 طبقه = مدرک پایه دو
ساختمان تا 10 طبقه = مدرک پایه یک
ساختمان بیشتر از 10 طبقه = مدرک ارشد
وظایف مهندس ناظر ساختمان کدامند؟
- کنترل اقدامات لازم و ضروری که سازنده قبل از تخریب ساختمان باید آن ها را انجام دهد.
- کنترل مجوزهای لازم و ضروری که باید سازنده آن ها را دریافت کرده باشد. همچنین مطالعه مندرجات موجود در این مجوزها.
- کنترل کردن بررسی هایی که توسط سازنده در رابطه با وضعیت ساختمان های مجاور و تاسیسات شهری انجام گرفته است.
- بررسی گزارش ژئوتکنیک و به دست آوردن اطلاعات لازم برای کنترل اجرای ساخت و ساز.
- بررسی و کنترل کردن نحوه پیاده سازی نقشه پی و تطابق دادن آن با نقشه های مصوب موجود.
- نظارت کردن بر لوله کشی ها و تاسیسات داخلی ساختمان.
- بررسی مسائلی که مربوط به آرماتوربندی و قالب بندی فونداسیون ساختمان می باشد.
- ارزیابی کردن و بررسی و کنترل روش های ساخت و ساز پروژه.
- دادن تذکر کتبی به صاحب کار و سازنده در صورت رعایت نکردن اجرای درست نقشه های سازه.
- دستور به انجام آزمایش های مرتبط با کیفیت مصالح ساختمانی و بتن.
مهندسین ناظر برای حضور در محل پروژه به دو صورت تقسیم بندی می‌شوند:
- مهندس ناظر تک ناظره
- مهندس ناظر چهارناظره .
شرح وظایف مهندسان ناظر ساختمان تک ناظره با چهار ناظره هم متفاوت است. که در بحث تقسیم بندی مهندس ناظر خبره، در مقاله مهندس ناظر خبره کیست؟ به آن پرداخته ایم.
در ساخت و ساز ، نظارت بر اجرای پروژه از مهمترین مواردی است که باتوجه به قوانین از پیش تعیین شده انجام میشود.
قبل از انجام گودبرداری، مسئولیت مهندسین ناظر شروع میشود ، بعضی از مهندسین و ناظرهای ساختمان، آگاهی و تجربه ی کافی از قوانین و مقررات سازه را ندارند به همین سبب دچار مشکل می‌شوند. هنگاهی که مهندس ناظر آگاهی و تجربه ی لازم را نداشته باشد، ساختمانی بدون کیفیت و امنیت نتیجه ی کار خواهد بود که ضررهای بسیاری را برای کارفرما به همراه خواهد داشت .
از مهمترین مقرراتی که مهندسین ناظر بایستی رعایت کنند این است که هنگامی قصد اعمال تغییری را در ملک دارند، بایستی حتما پروانه لازم را برای انجام عملیات مربوطه کسب کنند . اگر در مواردی صاحب ملک قصد دارد کاری اضافه بر نقشه سازه انجام دهد و مورد تایید ناظر پروژه نباشد ، باید طی یک نامه این اختلال در کار به سازمان اطلاع داده شود.
مهندسین ناظر باید وظایف خود را به خوبی بدانند، وظایفی که کاملا روشن اند اما در عین حال عواقب و مسئولیت های بسیاری را به همراه دارند که میتوانند افراد نا آگاه را به دردسر بکشند.
عواقبی از قبیل تخلف در معماری و تخلف در ساخت سازه برای مهندسین دردسر ساز میشود ، تخلف در معماری هنگامی رخ میدهد که کار ساخت و ساز مطابق با نقشه پیش نرود ، بعنوان مثال : تعداد اتاق ها کم یا زیاد شود ، متراژ پارکینگ کاهش یابد ، دیوارهای اضافی بنا شود یا فضای داخلی خراب شود و …..
تخلف در ساخت سازه به منظور بی کیفیت و یا کم بودن مصالح ساختمانی میباشد ، کم کردن از تعداد تیرآهن های سقف و تغیر در مقاومت های فونداسیون که این کار خطرات احتمالی بسیاری برای کارکنان سازه دارد .
وظیفه ی مهندس ناظر هماهنگ کننده چیست؟
اگر حضور نداشتن یکی از مهندسین ناظر در موارد ضروری در محل پروژه مانع اجرای پیشروی کار ساخت و ساز شود ، وظیفه ی مهندس ناظر هماهنگ کننده است که گزارش کار را کتبا به سازمان اعلام کند .
بایستی کنترل شود که حریم سازه، فاصله ی لازم را با انشعابات برق شهری داشته باشد که این امر با نظارت مهندس مربوطه تاسیسات برق انجام می‌پذیرد .
باید توجه داشت پروژه هایی که عمرانی هستند به نسبت پروژه های خصوصی حساسیت بالایی دارند و بررسی بر روی آنها بیشتر انجام میشود.
پروژه های عمرانی، عموما از بودجه ی دولت تامین می‌شوند تا ساخت و ساز انجام گیرد به همین سبب مستلزم حضور مهندس ناظر باتجربه و کارآمد میباشد تا نتیجه مورد قبول واقع شود .
جایگاه مهندس ناظر و اجرای صحیح کار آن بسیار مهم و حیاتی تلقی شده است ، چرا که انجام کارشان به امنیت جان مردم بستگی دارد .
نحوه اثبات نظارت مستمر مهندس ناظر
مبنای نظارت مستمر، خروجی های ناظر مانند گزارش نظارت، دستورکار، مکاتبات و صورتجلسات است.
مسئولیت مهندس ناظر ساختمان چند سال است؟
مسئولیت نظارت از زمان صدور پروانه ساختمانی تا پایان عمر مفید ساختمان می باشد.
مهندسین ناظر فقط وظیفه ی نظارت بر اجرای سازه در حال ساخت را ندارند، بلکه مسئولیت های پس از اتمام ساختمان نیز تا زمان پایان عمر ساختمان بر عهده آنان خواهد بود .